تفسیر کد تعرفه گمرکی HS Code
سازمان جهانی گمرک WCO یک طبقه‌بندی از کالا ارائه می‌دهد که در تمام سطح جهان و گمرکات کشورها این طبقه‌بندی و کد شناسایی کالا یکسان است. شماره تعرفه گمرکی، یک کد 8 الی 10 رقمی شناسایی کالا است که اطلاعاتی مانند نوع مواد تشکیل دهنده، کاربرد و ارزش تقریبی کالا را نشان می‌دهد، 6رقم ابتدایی HS Code توسط سازمان جهانی گمرک تعیین می‌شود و 2 الی 4 رقم آخر طبق قوانین خاص هر کشور مشخص می‌شود و مبنایی برای تعیین و محاسبه حقوق و عوارض گمرکی ورود کالا است.
HS Code یا شماره تعرفه گمرکی کالا چیست؟
<< Harmonized System Code>> به معنای کد سیستم همانگ کننده است که در تجارت بین‌المللی تمامی کالاها بر اساس این کد و استاندارد جهانی دسته‌بندی می‌شوند.
شماره تعرفه گمرکی یک کد واحد 8 الی 10 رقمی برای شناسایی کالاها است و نشان‌دهنده مشخصات و جزییات هر کالا است. براساس این کد و قوانین هر کشور، حقوق و عوارض گمرکی برای کالاها تعیین می‌شود. در واقع hs code یک سیستم یکپارچه شناسایی کالاها است که کنترل و شناسایی کالاهای وارداتی را آسان‌تر کرده است. قانون تعرفه گمرکی یا همان HS CODE مشخص می‌کند که کالای وارداتی در دسته کالاهای غیرمجاز یا ممنوع قرار می‌گیرد یا خیر.
هر یک از اعداد HS Code نشان‌دهنده چیست؟
کدهای تعرفه گمرکی در یک کتاب بصورت فصل بندی نوشته شده‌اند. شش رقم ابتدای این کد بین‌المللی است و در تمام کشورها معنای واحدی دارد و 4 رقم آخر بسته به قوانین گمرکی هر کشوری متفاوت است. و ساختار این کد 8 الی 10 رقمی به شکل زیر است
شش رقم اول واحد و بین‌المللی است و سازمان WCO(گمرک جهانی) برای همه کشورها یکسان تعریف کرده است
دو عدد اول نشان‌دهنده فصل قرارگیری کالا است (Chapter)
دو رقم بعد سردسته کالا را نشان می‌دهد (Heading)
دو رقم اخر زیر دسته یا ردیف کالا را تعیین می‌کند (Sub-heading)
دو یا چهار رقم آخر کد تعرفه گمرکی برای هر کشور می‌توند متفاوت باشد و براساس قوانین تعرفه و عوارض گمرکی هر کشور تعریف می‌شود
نحوه جستجو و دریافت کد تعرفه گمرکی
دریافت شماره بین‌المللی کالا به مثابه ابزاری برای دریافت مجوزهای واردات و صادارت کالا عمل می‌کند و از آن جهت که عدم دریافت HS CODE میتواند جریمه سنگینی را در پی داشته باشد در اینجا به شیوه جستجو و دریافت شماره تعرفه گمرکی می‌پردازیم.
دریافت تعرفه گمرکی وارداتی کالا به سه شیوه زیر امکان پذیر است:
- مراجعه حضوری به دفتر تعیین تعرفه گمرکی کالای وارداتی
در این جا متقاضی با مراجعه به دفتر تعیین تعرفه گمرکی و پر کردن فرم مربوطه و ارائه نمونه کالا، اصل کاتالوگ و بروشور محصول و همچنین پرداخت هزینه تعرفه گمرکی، شماره بین‌المللی کالا یعنی HS Code را با نظر مشورتی کارشناس گمرک دریافت می‌کند.
- دریافت شماره تعرفه گمرکی با جستجو در کتاب مقررات و قوانین صادرات و واردات
وارد کننده با پیدا کردن فصل مربوطه به کالا در کتاب مقررات و قوانینی صادرات و واردات، دسته و زیردسته مربوط به کالا را پیدا می‌کند.
از آن جهت که اگر کد تعرفه بصورت اشتباه وارد شود مشمول جریمه‌های سنگین می‌شود بهتر است به کمک نظر مشورتی گمرک این کار انجام شود.
- دریافت HS Code از طریق سایت ایران کد
در روش اینترنتی دریافت کد تعرفه گمرکی کالا، متقاضی با جستجوی سایت ایران کد در مرورگر سیستم خود وارد سایت irancode.ir می‌شود و پس از وارد شدن به صفحه‌ای مشابه عکس زیر، با وارد کردن نام کالای مورد نظر خود در کادر مربوطه، شماره بین‌المللی کالا را جستجو می‌کند.
7 مورد استفاده از کد تعرفه گمرکی
- طبقه‌بندی و کنترل کالاها در گمرک
به کمک HS Code یا کد شناسایی کالا، گمرک میتواند کالاها را به لحاظ کاربرد، ارزش تقریبی و غیره طبقه‌بندی و شناسایی کند و تعیین کند کالای ورودی مجاز و قانونی است یا غیر مجاز است.
- دریافت مجوزهای گمرکی
انجام امور بازرگانی بین‌المللی و ترخیص کالا نیازمند برخی مجوزها از سامان‌های مختلف دارد که بدون کد تعرفه کالا صدور این مجوزها امکانپذیر نیست. بطور مثال پروفرما اینویس (پیش فاکتور) یکی از مدارک مورد نیاز برای ترخیص کالا از گمرک است که به در آن از کد تعرفه گمرکی استفاده شده است.
- محاسبه حقوق و عوارض گمرکی
میزان حقوق و عوارض گمرکی هر کالای وارداتی بر اساس کد تعرفه آن تعیین می‌شود. بطور کلی هرچه تعرفه گمرکی یک کالا خاص‌تر باشد، حقوق وعوارض گمرکی بالاتری به آن تعلق می‌گیرد.
- جمع‌آوری آمار تجارت خارجی
به کمک شماره بین‌المللی کالا می‌توان آمار دقیقی از ورود و خروج کالا به کشور را بدست آورد و میزان تجارت و بازرگانی خارجی یک کشور را سنجید.
- انجام امور و تشریفات گمرکی
امور گمرکی مثل ثبت سفارش، اظهارنامه گمرکی، ترخیص کالا و غیره بدون کد تعرفه گمرکی امکانپذیر نمی‌باشد.
- ایجاد محدودیت‌های صادرات و واردات
با استفاده از کد تعرفه گمرکی می‌توان کالاهای غیر مجاز و غیر قانونی را شناسایی کرد و در پروسه صادرات و واردات این دسته از کالاها ممنوعیت و محدودیت ایجاد کرد.
- حل اختلافات گمرکی
شماره تعرفه گمرکی قوانین و مقررات مربوط به هر کالا را مشخص کرده است و میتواند به عنوان ابزاری برای حل اختلاف بین گمرک و صاحب کالا استفاده شود.
انواع تعرفه گمرکی
سیاست‌های تجاری هر کشور تعیین کننده تعرفه گمرکی برا ترخیص کالا از گمرک آن کشور خواهد بود. بر اساس این سیاست‌ها به طور کلی تعرفه گمرکی به چهار دسته تقسیم می‌شود.
تقسیم‌بندی تعرفه گمرکی براساس هدف
مالی: یکی از مهمترین اهداف تعرفه مالی، تامین مخارج دولت‌ها است
حمایتی : هدف از تعرفه حمایتی، ایجاد شرایط رقابتی برای کالاهای داخلی در برابر کالاهای وارداتی است
ارشادی : با تعرفه ارشای می‌توان تقاضای مصرف کننده را از یک محصول به محصول دیگر هدایت کرد.
انواع تعرفه گمرکی از نظر مرجع وضع کننده
مستقل : تعرفه گمرکی مستقل براساس ملاحضات ملی کشور ذینفع تعریف و تدوین می‌شود
قراردادی : تعرفه قراردادی بر اساس قرادادهای دوجانبه یا چندجانبه بین کشورها برای مدت معین تعیین می‌شود. تعرفه ترجیهی یک از موارد تعرفه گمرکی قراردای است.
طبقه‌بندی تعرفه گمرکی براساس شکل
واحد : در تعرفه گمرکی واحد تمام کالاهای وارداتی و صادارتی شامل یک ماخذ واحد می‌شوند. مثلا تعیین حقوق گمرکی 4 درصدی برای انواع کالاها
مرکب : تعرفه گمرکی مرکب برای انواع مختلف کالاهای صادراتی و وارداتی حقوق گمرکی متفاوت تعیین می‌کند.
تعرفه گمرکی از نظر ماخذ محاسبه
ارزشی : در تعرفه ارزشی، پرداخت حق ورودی کالا براساس ارزش کالا تعیین می‌شود.
ویژه یا مقداری : حق ورودی قابل پرداخت در تعرفه ویژه یا مقداری براساس کمیت و مقدار کالا تعیین شده است. ( حق ورودی در مقدار کالا ضرب شده و میزان تعرفه پرداختی تعیین می‌شود)
مختلط یا مرکب : تعرفه مختلط یا مرکب بصورت ترکیبی از دو روش تعرفه ارزشی و مقداری تعیین می‌شود.
تفاوت تعرفه گمرکی با حقوق گمرکی
هر دو اصطلاح تعرفه گمرکی و حقوق گمرکی دو مفهوم مرتبط با هم در تجارت بین‌المللی هستند و هردو در فرآیند بازرگانی خارجی، صادرات و واردات کالا و ترخیص کالا از گمرک نقش موثری دارند. این دو مفهموم به هم مرتبط هستندو در عین حال تفاوت اساسی با هم دارند:
- تعرفه گمرکی نوعی مالیات یا عوارض است که برای واردات کالا به کشور توسط دولت‌ها وضع شده است. تعرفه گمرکی کالا براساس ارزش یا وزن کالا محاسبه می‌شود و عموما یک مبلغ ثابت بصورت درصد است.
- حقوق گمرکی مبلغی است که صاحب کالا در ازای واردات و صادرات کالای خود به گمرک پرداخت می‌کند. حقوق گمرکی شامل هزینه‌های تعرفه گمرکی کالا، هزینه انبارداری، هزینه بازرسی و غیره می‌شود.
کلام آخر
کد تعرفه گمرکی یک شماره بین‌المللی شناسایی کالا است که توسط سازمان جهانی گمرک تعیین می‌شود و در بیش از 200 کشور جهان به کار می‌رود. به کمک کد بین‌المللی کالا تمام مجوزها و تشریفات گمرکی برای ترخیص کالا در سراسر جهان انجام می‌گیرد.