حاکمیت شرکتی چه تاثیری در برگزاری مجمع دارد؟

تعریف حاکمیت شرکتی

حاکمیت شرکتی مجموعه‌ای از قوانین، رویه‌ها و فرآیندهایی است که نحوه توزیع حقوق و مسئولیت‌ها بین مدیران شرکت، سهامداران، هیئت‌مدیره و سایر ذینفعان را تعیین و نحوه اداره و کنترل یک شرکت را مشخص می کند.
یک حاکمیت شرکتی خوب با ایجاد ساختاری شفاف و پاسخگو برای تصمیم‌گیری، اطمینان از مسئولیت پذیری اجتماعی، محافظت از منافع ذینفعان به شرکت‌ها کمک می کند تا به اهداف خود برسند و ارزش‌آفرینی کنند.

تعریف مجمع

مجمع در لغت به جمع شدن مردم برای انجام کاری گفته می‌شود.
مباحث حقوقی اجتماع افراد برای اتخاذ تصمیمات جمعی را مجمع می‌گوید که می‌تواند رسمی یا غیر‌رسمی باشد.
در اصطلاح قانون تجارت ایران مجمع عمومی یکی از ارکان‌های اصلی شرکت‌های سهامی است که با اجتماع صاحبان سهام شرکت تشکیل می‌گردد. در این مجمع تصمیمات مهمی مانند انتخاب مدیران، تقسیم سود و تصویب صورت‌های مالی اتخاذ می‌شود.

مجمع عمومی به سه دسته اصلی تقسیم می شود:

• موسس
• عادی
• فوق العاده

برای اطلاعات بیشتر مقاله دسته‌بندی‌های مجمع عمومی را بخوانید.

تاثیر حاکمیت شرکتی بر مجمع

هر نوع مجمع در سازمان (مجمع عمومی موسس، مجمع عمومی عادی، مجمع عمومی فوق‌العاده) با حضور تمامی یا بیشتر سهامداران، مدیران و ذینفعان برای اتخاذ تصمیم‌های مهم سازمان تشکیل می‌شود. در مسیر تعیین اهداف، خط مشی‌ها، قوانین و راهکارهای دستیابی به آنها تعارضاتی بین منافع سهامداران و منافع ذینفعان روی می‌دهد که حاکمیت شرکتی با مجموعه‌ای از قواعد و فرآیندها، کنترل ومدیریت روابط بین سهامداران، هیئت مدیره، ذینفعان و مدیران را در دست می‌گیرد و با ایجاد شفافیت بیشتر، کاهش تعارضات را در پی دارد.

اهمیت وجود حاکمیت شرکتی در مجمع

در تمامی انواع نشست‌های مجامع تصمیم‌گیری‌های حیاتی در سطوح مختلف مدیران برای سازمان گرفته می‌شود و این تصمیمات و راهکارهای دستیابی به آنها روند رو به رشد یا ورشکستگی شرکت را رقم می زند.
امروزه وجود یک سیستم حاکمیت شرکتی قوی و منسجم در مدیریت امور مجامع که بتواند تعادل بین منافع افراد، مشخص کردن اهداف خرد و کلان، تعیین چهارچوب درست حقوق، نقش ها و مسئولیت های گروه های مختلف در سازمان و پاسخگویی آنها را ایجاد کند نقش کلیدی در پیشبرد مجمع دارد. و در مقابل ضعف حاکمیت شرکتی و عدم نظارت دقیق بر عملکرد هیئت مدیره، حمایت و توجه نامناسب به منافع سهامداران و ذینفعان می‌تواند منجر به ورشکستگی شرکت شود.

نرم افزار جامع امور مجامع پارسان با ایده‌ای نوین در جهت پیاده‌سازی حاکمیت شرکتی و استانداردسازی اصول شرکت‌داری ارائه شده است که قابلیت پشتیبانی (اجرا و پیاده‌سازی ) از سازمان‌هایی با ساختار چند شرکتی و هلدینگی را دارد.

تفاوت منافع سهامداران و منافع ذینفعان در حاکمیت شرکتی

در مباحث شرکت‌داری دو اصطلاح سهامدار و ذینفع اغلب بجای هم به کار می‌روند و وقتی از منافع سهامدار و ذینفع صحبت می شود منظور یک گروه می‌باشند، اما در واقع این دو با هم تفاوت دارند.
سهامدار(shareholder) شخص یا اشخاصی هستند که صاحب بخشی از سهام و سرمایه شرکت هستند. درحالیکه ذینفع (stakeholder) مفهوم گسترده‌تری دارد و شامل تمام افرادی است که سرمایه، شغل واعتبارشان موثر از عملکرد شرکت می‌باشد. ذینفع در یک سازمان شامل تمامی سهامداران، مدیران، کارکنان، مشتریان، تامین‌کنندگان و… می‌باشد. در واقع یک سهامدار در شرکت ذینفع هم می‌باشد اما تمامی ذینفعان سهامدار نمی‌باشند.

رویکرد حاکمیت شرکتی نسبت به منافع سهامداران و ذینفعان

بخشی از اهداف برگزاری مجمع در سازمان‌ها تعیین حد و حدود سود و منافع افراد است که با دو دیدگاه سهام دار محور و ذینفع محور تشکیل می‌شود.
دیدگاه سهامدار محور، وظیفه اصلی مدیران را به حداکثر رساندن سود سهامداران می داند و دیدگاه ذینفع محور ضمن توجه به سود سهامداران و بازده مالی به عملکرد کلی شرکت و ارتباطش با منافع تمامی افرادی که به نحوی با شرکت یا سازمان در ارتباط هستند می‌پردازد.
حال وجود یک حاکمیت شرکتی قوی و منسجم با سیاست‌ها و سازکارهای معین در جلسات مجمع، ایجاد تعادل منافع بین سهامداران و ذینفعان را تضمین می کند.

10 نقش حاکمیت شرکتی در بهبود عملکرد مجمع

• مدیریت امور مجامع و شرکت‌ها
• تعیین قوانینی برای جلوگیری از تخلفات شرکتی
• ایجاد شفافیت و پاسخگویی
• محافظت از منافع سهامداران، مدیران، کارمندان و دیگر افراد در برابر تقلبات مالی
• بهبود کنترل‌های درون سازمانی
• اعتماد سرمایه گذاران به افشای اطلاعات مالی
• افزایش مشارکت سهامداران
• کاهش هزینه‌های نمایندگی
• ارزش آفرینی
• رشد سازمان

بررسی سازکار نظارتی حاکمیت شرکتی بر انواع تضاد روابط

– رابطه سهامدار با مدیر

در شرکت‌های سهامی مسئولیت تصمیم‌گیری‌ها اغلب به مدیران سپرده می‌شود. بر اساس دیدگاه سهام دار‌محور که در بالا توضیح داده شد وظیفه مدیران در این شرکت‌ها تلاش در جهت سود و منافع بیشتر سهام‌داران است. در برخی شرایط ممکن است مدیران به دنبال سود و منافع حداکثری خود باشند که با منافع سهامداران در تضاد قرار می‌گیرد. در اینجا نقش نظارتی حاکمیت شرکتی، اصول دریافت پاداش‌های مناسب توسط مدیران جهت ایجاد انگیزه برای حفظ منافع سهام داران را تعیین می‌کند.

– رابطه سهام دار اقلیت و سهام دار عمده

در برخی از شرکت‌ها تعداد محدودی از افراد مالک درصد بزرگی از سهام شرکت هستند. ممکن است منافع این دسته از سهامداران عمده در تضاد با منافع اقلیت سهامداران قرار گیرد. در این موقعیت سهامدار اقلیت و خرد کنترل چندانی بر معاملات بزرگ و تصمیم‌گیری‌های کلان ندارد منافعشان تحت تاثیر تصمیمات سهامدار عمده قرارمی گیرد. حاکمیت شرکتی با کنترل های درون سازمانی به حل تعارض منافع بین گروه های مختلف کمک می کند.

– رابطه مدیر و اعضای هیئت مدیره

اعضای هیئت مدیره در جلسات مجمع، مدیر شرکت را انتخاب می‌کنند. در صورتیکه مدیر در ارائه اطلاعات به اعضای هیئت مدیره کم کاری کند نقش نظارتی اعضا محدود می‌شود. در اینجا حاکمیت شرکتی عزل و نصب مدیر را در حوزه اختیارات هیئت‌مدیره قرار داده است تا به عنوان یک سازوکار نظارتی از آن بهره گیرد.

– رابطه مشتریان و سهام داران

ممکن است یک شرکت در راستای سود بیشتر سهامداران، محدودیت‌هایی برای ایمنی محصولش قرار دهد. یا قیمت بالایی برای خدمات و محصول لحاظ کند که به ضرر مشتری عمل کرده. در اینجا حاکمیت شرکتی بین منافع تمامی ذینفعان و منافع سهامداران تعادل ایجاد می‌کند.

– رابطه سهام داران و دولت ها یا قانون گذار

شرکت‌ها بعضا جهت کاهش بار مالیاتی و افزایش سود سهامداران اقدام به ارائه گزارش‌های مالی غیرواقعی می‌کنند که در تضاد با قوانین مصوب دولت‌ها می‌باشد. حاکمیت شرکتی با نقش نظارتی خود مانع تقلبات مالی و گزارش‌های غیر واقعی حسابداری می‌شود.

سخن پایانی
در مجموع دو مفهموم حاکمیت شرکتی و مجمع عمومی مرتبط با یکدیگر هستند. حاکمیت شرکتی با نظارت هوشمند بر تمامی امور مجامع و دیگر جلسات و نشست‌های سازمانی نقش کلیدی را در ایجاد یکپارچگی تصمیمات مجمع ایفا می‌کند. و هر دو این مفاهیم با خلق ارزش، موجب رشد سازمان می شوند.