حسابداری شرکتهای بازرگانی
حسابداری شرکت های بازرگانی هر شرکتی برای فعالیتهای خود به حسابرسی نیاز دارد. در شرکتهای بازرگانی عمده فعالیت حول محور تولید سود میگذرد و ممکن است ضررهای مالی نیز رخ بدهد. حسابداری بخش مهم و حساسی است که تمام اسناد مالی را مورد بررسی قرار داده و امور مالی شرکت را ساماندهی میکند. برای آنکه بدانید حسابداری شرکتهای بازرگانی چیست؟ و طریقه کار آن چگونه است در ادامه این متن با ما همراه باشید.
شرکت بازرگانی چیست؟
حسابداری شرکت های بازرگانی شرکتی که کالایی را بدون دخل و تصرف در آن، از شخص یا کشور دیگری خریده و باهدف کسب سود به فروش میرساند؛ شرکت بازرگانی نام دارد. با این تعریف حتی خردهفروشان بازار هم زیرمجموعه شرکتهای بازرگانی قرار خواهند گرفت.
در شرکتهای بازرگانی روشهای متفاوتی برای خریدوفروش کالا وجود دارد و همیشه این عملیات بهصورت تماماً نقد انجام نمیشود. برخی شرکتها خریدوفروش نقد و نسیه و یا اعتباری را در دستور کار خود دارند. به همین دلیل حسابداری در این شرکتها فرایندی نسبتاً پیچیده و بسیار مهم است.
انواع شرکتهای بازرگانی:
- شرکت سهامی
- شرکت تضامنی
- شرکت با مسئولیت محدود
- شرکت مختلط سهامی
- شرکت مختلط غیر سهامی
- شرکت نسبی
- شرکت تعاونی تولید و مصرف
حسابداری بازرگانی چیست؟
- پیشازاین اشاره کردیم که هدف از فعالیت شرکت بازرگانی ایجاد سود است. حسابداری بازرگانی یک سیستم رسیدگی به امور مالی است که سود و زیان شرکت را ثبت میکند. در این سیستم قیمت تمام شده کالای خریداری شده، قیمت تمام شده کالای فروش رفته، میزان موجودی و فروش باید بهصورت شفاف در دسترس و قابلبررسی باشد.مواردی که حسابداری بازرگانی آنها را ثبت میکند:
- اسناد خریدوفروش
- صورتحساب سود و زیان
- انواع صورتحسابهای مالی
- ترازنامه
- صورت گردش نقدینگی
- ثبت تمام امور مالی شرکت
در سیستمهای حسابداری بازرگانی دو نوع ثبت وجود دارد:
- سیستم ثبت ادواری: در این سیستم موجودی انبار و بهای کالا روزانه، ماهانه و…ثبت نمیگردد. در پایان سال مالی بر اساس روش گردش بهای تمام شده، کالا شمارش و بهای آن بهعنوان موجودی پایان دوره و ابتدای دوره سال جدید ثبت میشود.
- سیستم ثبت دائمی: در هر فرایند خریدوفروش کالا، حساب به شکل بدهکار و بستانکار ثبت و بهای آن محاسبه میشود. با این روش هر تغییری در انبار از جمله خرید، فروش و یا برگشت مجدد کالا دقیقاً ثبت شده و قابل رسیدگی است.
حسابدار بازرگانی کیست؟
در شرکتهای بازرگانی افرادی شاغل هستند که به آنها حسابدار شرکت بازرگانی میگویند. حسابداران وظیفه دارند تا امور حسابداری شرکت را انجام دهند. انجام امور حسابداری به دلیل حجم زیاد و نیاز بهدقت در محاسبات، بهوسیله نرمافزار حسابداری بازرگانی صورت میگیرد.
وظایف حسابدار بازرگانی:
- تهیه صورت سود و زیان
- تهیه صورت مالی
- تهیه ترازنامه مالی
- تهیه صورت گردش نقدینگی
- محاسبه سود و میزان ارزشافزوده
- انجام امور بانکی
- انجام مکاتبات مربوط به امور مالی شرکت
- آشنایی با قوانین بیمه، مالیات و کار
انواع حساب در حسابداری شرکتهای بازرگانی
حسابداری شرکت های بازرگانی، حساب خریدوفروش هرکدام دو نوع است.
حسابهای خرید:
- حساب خرید: این حساب مبلغ کالاهای خریداری شده در طول سال مالی را ثبت میکند و با هر خرید ثبت بدهکار انجام میدهد. پس در دسته بدهکاران قرار میگیرد.
- حساب برگشت از خرید: برخی اوقات مشتری کالا را باز میگرداند (به دلایلی مثل انصراف از خرید یا معیوب بودن کالا)، یا برای کسب رضایت از مشتری به او تخفیف میدهند؛ در این شرایط حساب در گروه برگشت از خرید ثبت شده و بهصورت بستانکار محاسبه میشود.
حسابهای فروش:
- حساب فروش: درآمدهایی که از محل فروش کالاها به دست میآید در دسته بستانکار ثبت میشود.
- حساب برگشت از فروش: وقتی کالای فروخته شده به هر دلیلی بازگشت داده میشود، فروش کالا در قسمت بدهکار و حسابهای دریافتی تجاری در قسمت بستانکار ثبت میشوند.
کدینگ حسابداری بازرگانی چیست؟
فرایندی است که طبق آن حسابها از اصلی به فرعی طبقهبندی میشوند تا عملیات حسابداری مکانیزه شود. در کدینگ، باتوجهبه استاندارد حسابداری، حسابها باتوجهبه نوع و حجم عملیات در سطوح متفاوتی طبقهبندی میشوند.
در نرمافزارهای حسابداری معمولاً کدینگ از پیش تعریف شدهای وجود دارد که حسابداران بنا به نیاز شرکت آن را تغییر میدهند.
به طور معمول کدینگ شمال موارد زیر است:
- گروه ۱: داراییهای جاری
- گروه ۲: داراییهای غیرجاری
- گروه ۳: بدهیهای جاری
- گروه ۴:بدهیهای بلندمدت
- گروه ۵: حقوق صاحبان سهام
- گروه ۶: درآمدها
- گروه ۷:بهای تمامشدهی کالای فروش رفته و خدمات ارائه شده
- گروه ۸: هزینهها
- گروه ۹: سایر
استانداردهای حسابداری بازرگانی
استاندارهای حسابداری بازرگانی شامل قوانینی میشود که بهموجب آن نحوه ارائه صورتهای مالی، ترازنامه، سود و زیان، جریان وجوه نقد و … در چارچوب خاصی باید ارائه شود.
در مجموع ۳۳ استاندارد حسابداری وجود دارد که حسابداری بازرگانی نیز شامل آن است. این اصول و قوانین توسط کمیته تدوین استانداردهای حسابداری تدوین شده است و همه حسابداران ملزم به رعایت آن هستند.
نرمافزار حسابداری بازرگانی چیست؟
حسابداران با استفاده از نرمافزار حسابداری بازرگانی امور مالی شرکتهای بازرگانی را انجام میدهند. انجام این امور بهصورت دستی کاری سخت، طاقتفرسا، زمانبر و با احتمال خطای زیاد است. اما یک نرمافزار حسابداری بهراحتی میتواند این کار را انجام دهد و هیچ خطایی در آن صورت نگیرد.
ویژگیهای نرمافزار حسابداری بازرگانی:
- تهیه گزارشهای مالی در قالب دلخواه
- صدور اسناد ورودی و خروجی کالاها از انبار
- دریافت و ثبت اطلاعات برنامههای کاری شرکت
- سازماندهی اطلاعات
- قابلیت صدور چک برای چند حساب
- کدینگ کالاها بر اساس طبقهبندی از پیش صورتگرفته
- ارائه گزارشهای ماهانه، فصلی و سالانه در قالب ریالی و ارزی
- قابلیت ارائه موجودی انبار، حسابها و صندوق بهصورت همزمان