فرآیند ترخیص و واردات کالا شامل مراحل مختلفی می‌شود که ثبت اظهارنامه در سامانه جامع امور گمرکی EPL اولین قدم و مرحله در این فرآیند است. هر اظهارنامه که در سامانه EPL ثبت می‌شود دارای یک کد 8 رقمی منحصربفرد است که کوتاژ یا شماره کوتاژ نامیده می‌شود. کوتاژ گمرکی در همه مراحل واردات کالا کاربردی است و لازمه فرآیند ترخیص کالا از گمرکات کشور است. با توجه به اهمیت شماره کوتاژ در معاملات تجاری و بازرگانی خارجی در این مقاله آموزشی از راهکار نرم‌افزاری پارسان به بررسی آن می‌پردازیم.
کوتاژ گمرکی چیست؟
برای واردات و ترخیص هرکالایی ابتدا در سامانه EPL، اظهارنامه ثبت می‌شود. و به محض ثبت اظهار کالا در سامانه، اظهارنامه قفل یا به اصطلاح کوتاژ می‌شود. سپس یک کد 8 رقمی به اظهارنامه تعلق می‌گیرد که شماره کوتاژ نامیده می‌شود و در همه مراحل ترخیص کالا تا انبار مورد استفاده قرار می‌گیرد.
این کد 8 رقمی در اظهارنامه، شماره کوتاژ یا شماره سریال اظهارنامه نامیده می‌شود. این کد برای ردیابی و پیگیری محموله‌ها در طول فرآیند ترخیص کالا به کار می‌رود.
موارد استفاده از شماره کوتاژ گمرکی
- بازبینی کالا بعد از خروج
- پیگیری کالا در تمام مراحل ترخیص
- دریافت و پیگیری مجوزهای لازم
- تعیین مسیرهای گمرکی
- تهیه قبض انبار
- دریافت پروانه سبز گمرکی
- پرداخت عوارض و حقوق گمرکی
مدارک جهت دریافت کوتاژ گمرکی
- بارنامه
- بیمه‌نامه
- کارت بازرگانی
- قبض انبار
- گواهی ترخیصیه
- مجوزهای ثبت سفارش
- پروفرما یا پیش‌فاکتور
- مجوزهای لازم برای ترخیص
- پکینگ لیست (فهرست عدل‌بندی)
انواع کوتاژ گمرکی
-
کوتاژ صادراتی
این نوع کوتاژ گمرکی برای ترخیص کالاهای صادراتی استفاده می‌شود. این اظهارنامه دارای کد 10 است 
-
کوتاژ وارداتی
برای ترخیص کالاهای وارداتی از کوتاژ وارداتی استفاده می‌شود. این کوتاژ دارای کد 20 است.
-
گمرکی مرجوعی
کالاهایی که به دلیل نقص فنی یا عدم انطباق با کالای سفارش داده شده، به کشور مبدا مرجوع می‌شوند و از اظهارنامه مرجوعی با کد 30 استفاده می‌شود.
-
گمرکی عبوری (ترانزیت)
کالاهایی که از طریق یک کشور به کشوری دیگر منتقل می‌شود، کالاهای ترانزیتی یا عبوری نامیده می‌شوند که دارای کوتاژ عبوری هستند و دارای کد 40 است.
-
کوتاژ موقت
این نوع کوتاژ برای ترخیص کالاهایی که بطور موقت و به منظور و مصارف خاصی مثل نمایشگاه وارد کشور می‌شود استفاده می‌شود و دارای کد 50 است.
-
کوتاژ متروکه
شماره کوتاژ متروکه برای کالاهایی که بدلیل عدم پرداخت عوارض گمرکی و یا عدم مراجعه صاحب کالا به عنوان کالای متروکه ضبط می‌شوند استفاده می‌شود و دارای کد 60 می‌باشد.
-
کوتاژ دیپلماتیک
محموله‌هایی که متعلق به سفارتخانه‌ها و کنسولگری‌ها است با کوتاژ گمرکی دیپلماتیک ترخیص می‌شوندو دارای کد 70 است.
-
امانتی
در صورت مفقودی یا مخدوش شدن اصل اظهارنامه، کوتاژ المثنی صارد می‌شود.
بسته به عوامل مختلفی مثل نوع کالا، مقصد یا مبدا، ارزش گمرکی کالا، روش حمل ونقل و شرایط ترخیص، کوتاژ گمرکی مناسب انتخاب می‌شود.
چگونه شماره کوتاژ گمرکی را دریافت کنیم؟
امروزه انجام تشریفات گمرکی بصورت الکترونیکی قابل انجام است و همانطور که در بالا گفته شد اولین قدم در پروسه واردات و ترخیص کالا، ثبت اطلاعات هر کالا در سامانه epl است. صاحب کالا یا حق‌العملکار رسمی گمرک موظف است تمام اطلاعات خواسته شده را در سامانه جامع امور گمرکی ثبت کند. با ثبت اطلاعات خواسته شده، اظهارنامه قفل می‌شود و یک کد 8 رقمی به آن تعلق می‌گیرد که به سریال اظهارنامه یا شمار کوتاژ معروف است. با دریافت این کد 8 رقمی از سامانه epl می‌توان محموله تجاری خود را مدیریت و پیگیری کرد و تمامی امور و تشریفات گمرکی را انجام داد.
روش‌های استعلام شماره کوتاژ گمرکی
استعلام شماره کوتاژ گمرک یا سریال اظهارنامه به دو روش آنلاین و حضوری قابل انجام است
-
استعلام آنلاین شماره کوتاژ گمرکی
روش آنلاین که ساده‌ترین و راحت‌ترین روش اتعلام شماره کوتاژ است با مراجعه به سایت جامع تجارت ایران انجام می‌شود. با وارد کردن شمارهملی و شماره همراه خود در سایت جامع تجارت ایران، وارد حساب کاربری خود شوید و در بخش صادارت گزینه <<استعلام کوتاژ>> را انتخاب کنید و با وارد کردن شماره اظهارنامه کلید جستجو را کلیک کنید. چنانچه کوتاژ برای اظهارنامه وجود داشته باشد شماره و اطلاعات آن در اختیار شما قرار می‌گیرد.
-
استعلام شماره کوتاژ به روش حضوری
چنانچه به اینترنت دسترسی نداشته باشید و یا بصورت آنلاین موفق به استعلام شماره کوتاژ نشدید می‌توانید با مراجعه به گمرک محل اظهارنامه گمرکی خود، درخواست استعلام کوتاژ را به کارمند گمرک دهید. کارمند گمرک با بررسی اظهارنامه، چنانچه شماره کوتاژ صارد شده باشد در اختیار شما قرار می‌دهد.
در استعلام شماره کوتاژ گمرکی چه اطلاعاتی ارائه می‌شود؟
- شماره کوتاژ
- تاریخ ثبت سفارش
- تاریخ اظهارنامه
- نام و کد ملی واردکننده
- نام و کد ملی صادر کننده
- نام و کد ملی نماینده گمرکی
- نام و کد ملی محل حمل کننده
- نوع کالا
- ارزش کالا
- وزن کالا
- حقوق و عوارض گمرکی
کلام آخر
کوتاژ گمرکی یا سریال اظهارنامه یک کد 8 رقمی ضروری است که بعد از ثبت اطلاعات کالا در سامانه جامع امور گمرکی صارد می‌شود و برای انجام تمامی امور و تشریفات گمرکی (ترخیص، بازرسی، تخلیه وانبارداری) لازم و ضروری است.
