همان طور که می دانید حسابداری یکی از اصلی ترین مؤلفه های رشد و توسعه انواع کسب و کار به حساب می آید و با نادیده گرفتن آن شرکت‌ها و سازمان‌ها بدون شک، دچار مشکلات عدیده‌ای خواهند شد. حسابداری انواع مختلفی داشته و یکی از مهم‌ترین آن‌ها حسابداری تعهدی نام دارد. در واقع این نوع از حسابداری در رشد طولانی مدت و پیوسته سازمان‌ها نقش بسیار پر رنگی دارد و نباید از آن غافل شد.
در این مطلب سعی داریم به سؤال (حسابداری تعهدی چیست؟) پاسخ داده و درباره مزایا و کاربردهای این نوع از حسابداری صحبت کنیم. اگر می‌خواهید درباره این موضوع اطلاعات جدیدی کسب کنید، تا انتهای این مطلب همراه ما باشید.
حسابداری تعهدی چیست؟
همانطور که در مقدمه نیز اشاره کردیم، حسابداری شاخه‌های متعددی دارد و یکی از اصلی‌ترین شاخه‌های آن، حسابداری تعهدی نام دارد. در این نوع از حسابداری، حسابداران با درنظرگرفتن دارایی‌ها و منابع مالی شرکت و سازمان، در مورد عقد قراردادهای مختلف و سودآور برای شرکت، تصمیم‌گیری می‌کنند. در واقع تمرکز حسابداران در این نوع از حسابداری، بر روی بخش غیرنقدی و اخذ قراردادهای سازمان است و نه بر روی میزان دریافتی و سود خالص.
در این نوع حسابداری، افراد به فکر آینده مالی بهتر شرکت بوده و سعی می‌کنند با مدیریت مالی، بهترین قراردادها را برای شرکت به ثمر برسانند. همچنین این نوع از حسابداری، از کلمه انگلیسی Accrual Accounting گرفته می‌شود که به معنای محاسبه درآمد و هزینه‌ها با روش‌های غیرنقدی است. این ساده‌ترین و بهترین توضیحی است که می‌توان درباره این نوع از حسابداری در نظر گرفت.
پیشنهاد می کنیم مقاله شاخصه های نرم افزار حسابداری خوب را حتما مطالعه کنید.
تفاوت انواع حسابداری با یکدیگر چیست؟
حال که با چیستی حسابداری غیرنقدی آشنا شده‌اید، بهتر است به تفاوت آن با حسابداری نقدی اشاره کنیم. در واقع تفاوت این دو نوع حسابداری در اسم آن‌ها نهفته است و پیچیدگی خاصی ندارد. در حسابداری نقدی، حسابداران با انواع مبادلات نقدی و در کل با وجوه نقد سروکار دارند. در صورتی که در حسابداری غیرنقدی (تعهدی) حسابداران مواردی را مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار می‌دهند که هنوز مبلغی برای آن‌ها در نظر گرفته نشده و در واقع درآمدی برای شرکت نداشته‌اند.
ناگفته نماند که استفاده از حسابداری غیرنقدی یا همان تعهدی، برای شرکت‌هایی که بر سودآوری تکیه ندارند آن‌چنان کاربردی نخواهد بود. به‌طورکلی می‌توان گفت که حسابداری غیرنقدی، به فکر سودآوری حداکثری با استفاده از کمترین منابع مالی بوده و به همین ترتیب سعی می‌کند بهترین قراردادها و عملکرد را برای سازمان به ارمغان آورد. همچنین مسئله زمان پرداختی‌ها و بدهکار یا بستانکار بودن در این روش بسیار مطرح است.
پیشنهاد می کنیم مقاله نقش نرم افزار حسابداری را نیز حتما مطالعه کنید.
مزایای حسابداری تعهدی
استفاده از این نوع حسابداری برای هر سازمانی لازم و ضروری است. با بهره‌گرفتن از اصول حسابداری غیرنقدی (تعهدی)، می‌توانیم از ارزش دارایی‌ها و موجودی‌های شرکت مطلع شده و برای ارتقای این دارایی‌ها برنامه‌ریزی کنیم. از دیگر مزایای این نوع حسابداری می‌توانیم به این نکته اشاره کنیم که مدیران کسب‌وکار می‌توانند آگاهی لازم را درباره هزینه نهایی پروژه‌های انجام شده، هزینه‌های جانبی و همچنین مبالغی که باید برای استهلاک در نظر گرفته شوند، کسب کنند.
همچنین حسابداران تعهدی، به ثبت موجودی‌های ثابت شرکت، مانند تجهیزات، ماشین‌آلات و ابزار در دسترس شرکت می‌پردازند که این امر به‌خودی‌خود یکی از مزایای این نوع حسابداری به‌حساب می‌آید.
با استفاده از این روش حسابداری، مدیران می‌توانند بدهی‌ها و مطالبات شرکت را به‌راحتی و با نظم بیشتری مدیریت کنند. ناگفته نماند که با بررسی نمودار ماهانه و سالانه در این روش حسابداری، می‌توان از استراتژی‌های مختلفی برای رشد مالی بهتر شرکت استفاده کرد.
پیشنهاد می کنیم از صفحه نرم افزار بودجه پارسان حتما دیدن فرمایید.
معایب حسابداری تعهدی چیست؟
به طور حتم در هر موضوعی علاوه بر مزایا، معایبی نیز وجود دارد. یکی از معایب حسابداری غیرنقدی، چالش‌برانگیز بودن آن است. اینکه یک حسابدار بتواند تاریخ دقیق، مبلغ کامل، زمان پرداختی آینده و بسیاری از مسائل دیگر را به‌درستی برنامه‌ریزی کرده و پیگیری کند می‌تواند بسیار چالش‌برانگیز باشد. همچنین این نوع از حسابداری امکان کلاهبرداری را بالا می‌برد.
به‌عنوان‌مثال فرض کنید شرکتی به‌صورت نسیه، از شرکت شما محصولی را خریداری می‌کند؛ اینکه حسابدار شرکت بتواند پیگیری‌های لازم جهت پرداخت دقیق مبلغ و به‌موقع آن را انجام دهد، چالش بزرگی بوده و احتمال بروز کلاهبرداری توسط شرکت‌های دیگر در این مثال وجود دارد. به این صورت که شرکت خریدار، مبلغ کامل را به شما پرداخت نکرده یا با عقب انداختن زمان پرداختی، می‌تواند مشکلات مالی زیادی برای شرکت شما ایجاد کند.
پیشنهاد می کنیم از صفحه نرم افزار مدیریت قرارداد پارسان حتما دیدن فرمایید.
کاربرد حسابداری به روش تعهدی
شاید بتوان گفت: این روش حسابداری یکی از کاربردی‌ترین روش‌هایی است که دستگاه‌های دولتی از آن استفاده می‌کنند. در حقیقت مجموعه ادارات دولتی با بهره‌گرفتن از همین حسابداری است که می‌توانند سودآوری بیشتری را تجربه کرده و درعین‌حال در طولانی‌مدت بتوانند به مردم خدمات مختلفی را ارائه دهند.
به عنوان مثال سیستم بانکی دولتی با رعایت اصول حسابداری به روش تعهدی، پرداختی‌های ماهانه خود به افراد را انجام می‌دهد. مطمئناً تاکنون به پیچیدگی این روش پی برده و با مثال کوچکی که در این بخش زده شد، می‌توانید کاربردهای اساسی این حسابداری را متوجه شوید.
کلام آخر
اگر صاحب کسب‌وکار یا شرکتی هستید که می‌خواهید در طولانی‌مدت، مسیر رشد و توسعه صعودی داشته باشید، حسابداری تعهدی مناسب‌ترین روش برای این خواسته شما است. با بهره‌گرفتن از اصول این روش، گزارشی دقیق و کامل درباره پروژه‌های انجام شده و همچنین پروژه‌هایی که در آینده انجام خواهید داد را دریافت می‌کنید.
این نوع از حسابداری ممکن است کمی ترسناک و خارج از کنترل به نظر برسد؛ در صورتی که اگر از حسابداران باتجربه و ماهر در کنار این روش بهره ببرید، مطمئناً شاهد رشد هرچه بیشتر کسب‌وکارتان خواهید بود.