بازگشت سرمایه در ERP + چگونگی اجرای آن

پروژه های ERP (حتی کوچکترین آنها) ممکن است میلیون ها دلار هزینه در پی داشته باشند. اما باید توجه داشت که بازگشت سرمایه در ERP بسیار بالاست . سیستم ERP جهت دسترسی راحتتر به اطلاعات ، برای شرکتها زیرساختی از داده های معتبر و یکپارچه فراهم می کنند که در نتیجه آن ، می توانند به نحو موثر تری و کسب وکار خودرا مدیریت کنند .شرکت ها جهت کسب بیشترین فایده از سرمایه گذاری خود برای ERP و اطمینان از اجرای سیستمها در زمان بندی و بودجه بندی تعیین شده، لازم است اجرای ERP را به دقت برنامه ریزی کرده منابع کافی به آن اختصاص دهند .

بازگشت سرمایه چیست؟

ROL (بازگشت سرمایه) در ERP یکی از مهم‌ترین معیارهایی است که برای ارزیابی موفقیت یک سیستم ERP (Enterprise Resource Planning) در نظر گرفته می‌شود. بازگشت سرمایه نشان‌دهنده میزان سود یا منافع حاصل از سرمایه‌گذاری در این سیستم نسبت به هزینه‌های انجام شده است. به عبارت دیگر، ROI نشان می‌دهد که آیا هزینه‌های مربوط به پیاده‌سازی و نگهداری سیستم ERP به اندازه کافی سودآور بوده است یا نه.

تعریف ROI (بازگشت سرمایه) در ERP

ROI در ERP به این معناست که شما برای هر واحد پولی که در سیستم ERP سرمایه‌گذاری می‌کنید، چه میزان ارزش افزوده، کارایی، و سود به دست می‌آورید. این معیار شامل تحلیل هزینه‌ها و منافع سیستم ERP می‌شود.

مراحل محاسبه ROI در ERP

برای محاسبه ROI در ERP، ابتدا باید هزینه‌ها و منفعت‌ها را شناسایی کنید:

هزینه‌ها

هزینه‌های پیاده‌سازی سیستم ERP شامل هزینه‌های زیر است:

• هزینه نرم‌افزار و سخت‌افزار
• هزینه نصب و پیکربندی
• هزینه آموزش کاربران
• هزینه نگهداری و پشتیبانی
• هزینه تغییرات و سفارشی‌سازی‌ها

منفعت‌ها

منفعت‌ها معمولاً به شکل کاهش هزینه‌ها، بهبود بهره‌وری و افزایش سودآوری نمود پیدا می‌کنند. این منافع ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• کاهش زمان انجام فرآیندها: سیستم ERP به خودکارسازی فرآیندها کمک می‌کند و زمان لازم برای انجام کارها را کاهش می‌دهد.
• کاهش خطاها: سیستم ERP باعث کاهش خطاهای انسانی می‌شود که می‌تواند هزینه‌های مربوط به اصلاح و جبران خطاها را کاهش دهد.
• بهبود تصمیم‌گیری: داده‌های دقیق و به‌روز از طریق ERP در اختیار مدیران قرار می‌گیرد، که می‌تواند به تصمیم‌گیری‌های بهتری منجر شود.
• کاهش هزینه‌های عملیاتی: مانند کاهش نیاز به نیروی انسانی برای انجام وظایف تکراری یا فرآیندهای دستی.
• افزایش رضایت مشتری: بهبود در فرآیندهای مشتری‌مداری و سرعت خدمات‌رسانی.

فرمول محاسبه ROI در ERP

فرمول رایج برای محاسبه ROI به شکل زیر است:

ROI= جمع کل هزینه‌های انجام شده/ (جمع کل مناف حاصل شده – جمع کل هزینه ها)) * 100

مثال : ۱۱.۷۶%- = (۱۵۳,۰۰۰ ÷ (۱۳۵,۰۰۰ – ۱۵۳,۰۰۰)) × ۱۰۰

• منفعت خالص: شامل تمامی سودهایی است که از پیاده‌سازی ERP به دست آمده است، مانند کاهش هزینه‌ها یا افزایش فروش.
• هزینه‌های انجام شده: مجموع هزینه‌های مرتبط با پیاده‌سازی و نگهداری سیستم ERP.

جدول محاسبه بازگشت سرمایه (ROL) در ERP

چگونگی بازگشت سرمایه در ERP

یکی از توقعاتی که با توجه به مدیریت پروژه های نرم افزاری سنتی ایجاد شده آن است که شرکت ها انتظار دارند پس از نصب ERP بلافاصله منافع و ارزش آن را ملاحظه نمایند ( برگشت سرمایه در ERP ). چنین تصوری اشتباه است، چرا که منافع و ارزش سیستم های ERP مدت ها پس از نصب آن آشکار می شود.

در واقع منافع قابل لمس و غیر قابل لمس ERP را می توان بصورت زیر بیان نمود.
منافع غیر قابل لمس:
۱-یکپارچگی اطلاعات کارایی، شفافیت و اثربخشی بیشتری را برای سازمان فراهم می آورد.
۲-با کاهش هزینه ها، ناشی از برنامه ریزی دقیق تر و کاهش ضایعات، تامین به موقع منجر به کاهش بهای تمام شده تولید می گردد.
۳-یکی  از موارد بازگشت سرمایه در ERP با توزیع و بکارگیری بهتر منابع از طریق برنامه ریزی دقیق آنها، هزینه ها را کاهش می دهد.
۴-هزینه خدمات پس از فروش را با استفاده از کنترل و برنامه ریزی و دریافت بازخوردها کاهش می دهد.

۵-امکان توسعه سازمان همراه با مدیریت و پایش منابع و امکان برنامه ریزی در مقیاس بزرگتر و بصورت دقیق تر همراه با امکان نظارت و پایش
۶-یکی دیگر از عوامل برگشت سرمایه در ERP محاسبه بهای تمام شده و هزینه ها بصورت لحظه ای و واقعی است.
برخی از اساتید در حوزهء ERP معتقدند که مفهوم ROI در خصوص ERP صدق نمی کند، زیرا یک توانمند ساز و یک لاجرم در دنیای امروز می باشد و بدون آن توسعه سازمان و کاهش بهای تمام شده با دشواری هایی همراه است که می تواند به از هم گسیختگی منجر گردد.

چالش‌ها و نکات مهم در ارزیابی ROI در ERP

• زمان طولانی برای بازگشت سرمایه: برخی از مزایای ERP ممکن است به مرور زمان ظاهر شوند و نیاز به زمان بیشتری برای محاسبه ROI داشته باشند.
• تخمین دقیق منافع: اندازه‌گیری دقیق منافع حاصل از ERP دشوار است، به خصوص برای مزایای غیرمستقیم مانند بهبود تصمیم‌گیری یا رضایت مشتری.
• پایداری تغییرات: برخی از مزایای اولیه ERP ممکن است بعد از مدتی کاهش یابند، بنابراین باید ROI را در بلندمدت بررسی کرد.

در نهایت، برای اجرای موفق بازگشت سرمایه در ERP، باید علاوه بر محاسبه هزینه‌ها و منافع، به شفاف‌سازی اهداف سازمانی و هم‌راستایی سیستم ERP با این اهداف توجه داشته باشید.