علم حسابداری شاخه و زیرشاخههای متعددی مانند حسابداری مالی، حسابداری مدیریت، حسابداری پیمانکاری، حسابداری بازرگانی و غیره دارد. هر کدام از این شاخهها شباهت و تفاوتهایی با هم دارند و با اهداف مختلفی در سازمان به کار برده میشوند.
مثلا هدف حسابداری مالی جمعآوری و تجزیه و تحلیل اطلاعات مالی شرکت و ارائه به ذینفعان خارجی مثل اعتباردهندگان، سهامدارن است. درحالی که حسابداری مدیریت با درون سازمان در ارتباط است.
در این مقال به مفهوم حسابداری مالی، اهداف، مزایا و وظایف آن میپردازیم.
حسابداری مالی چیست؟
حسابداری مالی شاخه از علم حسابداری است که به ثبت، طبقهبندی و گزارشگیری اطلاعات مالی درون یک سازمان میپردازد.
این شاخه اطلاعات دقیق و قابل اتکاء از وضعیت عملکرد مالی و جریانهای نقدی شرکت را به استفادهکنندگان خارجی از جمله سرمایهگذاران، اعتباردهندگان و نهادهای دولتی ارائه میدهد تا بتوانند تصمیمات بهتری بگیرند. این شاخه بیشتر به معاملاتی می پردازد که قبلاً اتفاق افتاده است.
اصول و مفاهیم پایه حسابداری مالی
همانند هر علم دیگری، حسابداری مالی هم دارای مفاهیم پایهای است که برای کار با این شاخه، آشنایی با مفاهیم آن از اصول اولیه است. در اینجا به این مفاهیم اشاره خواهیم کرد.
- ثبت وقایع مالی : تمام فعالیتها و تراکنشهالی مالی مثل ( خرید و فروش، پرداخت و دریافت وجه) باید به دقت ثبت شود.
- طبقهبندی اطلاعات مالی : پس از ثبت تراکنشها، این اطلاعات باید در قالبهای استاندارد مثل ( ترازنامه، صورت سود و زیان) بطور منظم و دقیق طبقهبندی شوند.
- ترازنامه : بیلان یا ترازنامه نوعی گزارش حسابداری است که داراییها، بدهیها و حقوق صاحبان سهام را در یک دوره مشخص نشان میدهد.
- صورت سود و زیان : در گزارش صورت سود و زیان، درآمدها و هزینههای یک کسب و کار در یک دوره زمانی مشخص نشان داده میشود و سودو زیان خالص مشخص خواهد شد.
- صورت جریان وجوه نقد : گزارش تغییرات در وجه نقد طی یک دوره، شامل جریانهای نقدی عملیاتی، سرمایهگذاری و تامین مالی.
ویژگیهای حسابداری مالی
- قابل اعتماد بودن
اطلاعات حسابداری مالی بر اساس دادهها و تراکنشهای عینی و قابل تایید مثل فاکتورها و اسناد رسمی جمعآوری و گزارش میشود.
- استانداردسازی
در حسابداری استانداردهای مشخصی مانند استانداردهای بینالمللی گزارشگری مالی (IFRS) یا اصول پذیرفتهشده حسابداری (GAAP) تعریف شده است که دادههای حسابداری مالی بر مبنای این استانداردها انجام میشود.
- متمرکز بر استفادهکنندگان خارجی
ارائه اطلاعات دقیق از وضعیت عملکرد کسب و کار به استفادهکنندگان خارجی مانند سرمایهگذاران، اعتباردهندگان، تحلیلگران و نهادهای دولتی است هدف اصلی این شاخه است
- تاریخی بودن اطلاعات
گزارشها معمولا بر حسب اطلاعات تارخی و رویدادهای است که در دورههای مالی گذشته رخ داده است
- مقایسهپذیری
اطلاعات استاندارد شده امکان مقایسه با گزارشها در دورههای مالی دیگر یا عملکرد شرکت با دیگر شرکتها را به کاربر میدهد.
- واضح و قابل درک
گزارشهای حسابداری مالی بهگونهای هستند که برای استفادهکنندگان خارجی قابل درک و ساده است.
- محافظهکاری
اصل محافظهکاری در گزارشهای مالی بیانگر این است که در صورت عدم فطعیت بادی سود کمتر و هزینه بیشتر گزارش شود تا از ارزیابی بیش از حد داراییها جلوگیری شود.
مزایا و اهمیت حسابداری مالی در سازمانها
این شاخه از علم حسابداری در سازمانها از اهمیت ویژهای برخوردار است. زیرا با ارائه اطلاعات حیاتی درباره وضعیت مالی و عملکرد شرکت از یک طرف به سازمانها در اتخاذ تصمیمات آگاهانه کمک میکند و از طرف دیگر به ذینفعان خارجی اجازه میدهد تا عملکرد مالی سازمان را ارزیابی کنند.
مهمترین مزایای حسابداری مالی در سازمانها
-
-
- ارائه اطلاعات دقیق و شفاف
- کمک به تصمیمگیری آگاهانه
- ارائه گزارشات دقیق به ذینفعان خارجی
- جذب سرمایه وتامین مالی
- رعایت قوانین و مقررات
- سنجش دقیق عملکرد و سودآوری کسب و کار
- کنترل و مدیریت هزینهها
- اعتمادسازی
- کمک به برنامهریزی و بودجهبندی
- مدیریت نقدینگی
-
حسابدار مالی کیست و چه وظایفی دارد؟
حسابدار مالی نقش حیاتی در شفافیت و سلامت مالی سازمان دارد. فردی است که در زمینه ثبت، تجزیه و تحلیل و گزارشدهی اطلاعات مالی سازمان فعالیت میکند و با ارئه گزارشها مطابق با استانداردها به مدیران و ذینفعان خارجی کمک میکند تا تصمیمات آگاهانهتری بگیرند.
این شخص می بایست با تجزیه و تحلیل سوابق مالی، اظهارنامه های مالیاتی و بودجه، گزارش های مالی را تهیه و تنظیم نمایند. این فعالیت ها به آنها کمک می کند تا اطمینان حاصل کنند که امور مالی شرکتشان مطابق با چارچوب های نظارتی ، موجود و به روز است یا خیر. این وظایف خاص ممکن است بسته به صنعت یا شرکت های مختلف متفاوت باشد.
وظایف حسابدار مالی در سازمان
-
-
- ثبت و مستندسازی دقیق و صحیح تمام تراکنشهای مالی سازمان
- تهیه و تنظیم صورتهای مالی مانند ترازنامه، صورت سود و زیان، صورت جریان وجه نقد و غیره.
- تطابق گزارشات با استانداردهای حسابداری نظیر استانداردهای بینالمللی گزارشگری مالی (IFRS) یا اصول پذیرفتهشده حسابداری (GAAP)
- تحلیل هزینهها و درآمدها، ارائه پیشنهاداتی برای کاهش هزینهها و بهینهسازی استفاده از منابع سازمان
- ارائه گزارشات دقیق به مدیران و ذینفعان خارجی
- تدوین بودجههای سالانه سازمان و شناسایی و نظارت بر انحرافات پیش آمده
- هدایت سازمان بر اساس قوانین و مقررات مالیاتی و اطمینان از انجام تعهدات مالیاتی سازمان
- مدیریت جریانهای نقدی در سازمان
- ارزیابی کنترلهای داخلی و اطمینان از صحت اطلاعات مالی و آمادهسازی سازمان برای حسابرسیهای خارجی و پاسخ به سوالات حسابرسان است.
- تحلیل عملکرد مالی شرکت و ارائه پیشنهادات لازم در جهت بهبود عملکرد سازمان و افزایش سودآوری
-
حتماً بخوانید: نکات مهم تامین اجتماعی برای حسابداران
برای تبدیل شدن به یک حسابدار مالی چه پیش نیازهایی وجود دارد؟
به ترکیبی از مدارک عالی علمی، شایستگی ها و توانایی های حرفه ای نیاز دارد. کارفرمایان افرادی را ترجیح می دهند که دارای مدرک لیسانس حسابداری و دارای گواهینامه های حرفه ای باشند. همچنین توجه ویژه ای به تجربه شغلی و دانش آنها دراند.