واژه منقول در اصلاح از ریشه کلمه نقل مکان و جابجایی گرفته می‌شود و به معنای آن چیزی است که بدون آسیب دیدن بتوان بطور کامل از یک مکان به مکان دیگر انتقال داد. در اینجا ” اموال غیر منقول چیست“، مالی است که بصورت ذاتی یا به واسطه دخالت انسان قابلیت جا‌به‌جای و انتقال از یک مکان به مکان دیگر را نداشته باشد مثل یک خانه مسکونی، یک انبار، یک واحد تولیدی یا یک کارخانه،گیاهان یا درختانی که به زمین چسبیده اند. درمقابل ” اموال منقول چیست ” آن چیزی است که بدون خرابی و آسیب زدن به خود مال یا محل آن، بتوانیم جابهجا کنیم انند جواهرات، رایانه، ساعت، پول و غیره.
اموال غیر منقول چیست یعنی چه؟
ماده 12 قانون مدنی کشور ایران، اموال غیر منقول را مالی تعریف می‌کند که به ذات و یا به تصرف انسان قابلیت جابه‌جایی از مکانی به مکان دیگر را نداشته باشد. اموالی مانند زمین، ساختمان، مصالح و درخت‌های چسپیده به زمین تا زمانی که قطع نشده‌اند شامل اموال غير‌منقول می‌شوند.
اموال غير‌منقول شامل چیست؟
مطابق با قانون مدنی کشور ایران لیست اموال غير منقول شامل دسته‌بندی زیر می‌شود:
- دارایی غير‌منقول ذاتی: که فقط زمین را شامل می‌شود.
این دسته از اموال غير‌منقول بصورت ذاتی قابلیت جابه‌جایی و نقل از یک مکان به مکانی دیگر را ندارند. مثل کوه، زمین، معدن..
ممکن است ما از کوه یا معدن چیزی را استخراج کنیم یا بخشی از کوه را جابهجا کنیم ولی همچنان این اموال در دسته اموال غير‌منقول جای دارند زیرا که ماده 19 قانون مدنی، درصورتی یک مال را منقول می‌داند که بدون خرابی و آسیب دیدن و بصورت کامل (نه بخشی از آن) از محلی به محل دیگر جابهجا شود. در نتیجه زمین و خانه جزء دارایی غير‌منقول محسوب می‌شوند.
- مال غير‌منقول بواسطه عمل انسان مانند لوله‌های بکار رفته در ساختمان
فعالیت‌های گوناگون انسان می‌تواند اموالی مثل ساختمان را خلق کند که مصالح بکار رفته در آن بصورت ذاتی منقول هستند ولی هنگامی که در ساختمان بکار می‌روند و بدون آسسیب زدن به ساختمان نمی‌توان آنها را جابجا کرد جزء اموال غير منقول محسوب می‌شوند. بنابراین لوله‌ها، آجرها و دیگر مصالح بکار رفته در یک ساختمان در دسته اموال غير‌منقول به دست انسان قرار می‌گیرند.
- اموالی که در حکم اموال غير‌منقول هستند
ماده 17 قانون مدنی آن دسته از اشیاء، حیوانات و دستگاه‌هایی که کشاورز برای عمل زراعت بکار می‌برد و بدون آنها زمین بی محصول باقی می‌ماند را در حکم دارایی غير‌منقول می‌داند. این دسته از اموال را بدون خرابی یا آسیب به محل می‌توان جابهجا کرد، ولی از آن‌جهت که فقدان آنها، کشاورزی، زراعت و تولید را به خطر می‌اندازد جزو ملک محسوب می‌شوند مال غير‌منقول نامیده می‌شوند.
- اموال تابع دارایی غير‌منقول
طبق ماده 18 قانون مدنی، اموال بصورت حقوق و دعاوی می‌توانند تابعی از اموال غير منقول باشند و در حکم دارایی غير‌منقول محسوب شوند. مثل حق عمری و سکنی و حق ارتفاع نسبت به املاک غير‌منقول مثل حق العبوری و حق المجری و دعاوی راجعه به مال غير‌منقول مثل تقاضای خلع ید.
ویژگی اموال غير‌منقول چیست؟
اموال غير منقول را می توان به زمین و کلیه ساختمان های موجود در زمین و نیز کلیه وسائل دائمی که در فروش ملک درج می شود، توصیف کرد. اینها اقلامی هستند که به اموال چسب، سیمان یا پیچ و مهره می شوند.
ساده ترین راه برای تعیین اینکه آیا یک وسیله ثابت است یا خیر این است که تصور کنید خانه را وارونه کنید. اقلامی که سقوط می‌کنند را می‌توان منقول دانست و آن‌هایی را که ضمیمه می‌ماند می‌توان جزء مال غير‌منقول دانست.
لیست اموال منقول و اموال غیر منقول در جدول
در جدول زیر لیست اموال منقول و غیر منقول را نام می‌بریم
| لیست اموال منقول | لیست اموال غیر منقول |
| اتومبیل‌ها و ماشین‌آلات | خانه‌ها |
| مبلمان | زمین‌ها |
| لوازم خانگی | مغازه‌ها و کارخانه‌ها |
| لوازم شخصی | مزارع و باغ‌ها |
| آثار هنری | موزه‌ها |
| سکه‌ها و زیورآلات | دانشگاه‌ها |
| سهام و اوراق بهادار | کلیسا و مساجد |
| وسایل و تجهیزات ورزشی | مدارک و اسناد رسمی |
| مواد مخزنی | بناهای تاریخی |
جدول بالا نمونه کوچکی از لیست اموال غیر منقول و اموال منقول است که در اینجا ذکر شده است. و هر سازمان یا فرد ممکن است اموال دیگری داشته باشد.
چه چیزی شامل اموال غیر منقول نمی شود؟
موارد زیر شامل اموال غیر منقول نمی شود:
- الوار ایستاده شامل نمی شود. از آنجایی که از چوب یا الوار این گونه درختان برای ساخت و ساز استفاده می شود.
- زراعت – محصولاتی که وجود مستقل ندارند، جزو اموال غير منقول نیستند.
- علف – علف ها اموال منقول هستند زیرا به عنوان علوفه برای حیوانات استفاده می شود.
تفاوت فروش اموال منقول و فروش اموال غیر منقول
| فروش اموال غیر منقول | فروش اموال منقول |
| فروش و انتقال مالکیت دارایی غير‌منقول با سند رسمی و حضور طرفین در دفترخانه اسناد رسمی انجام می‌شود. | انتقال و فروش اموال منقول مثل میز، صندلی و غیره با قولنامه و مبایعه‌نامه انجام می‌شود. |
سند صلح اموال غیر منقول چیست؟
سندی که در آن مصالح (شخصی که اموال را صلح می‌کند) تمام یا بخشی از اموال غیر منقول را بطور قطعی و بلاعوض به مصاله‌له (شخصی که اموال به او صلح می‌شود) منتقل می‌کند، سند صلح اموال غیر منقول می‌گویند.
این سند به دو صورت زیر تنظیم می‌شود:
سند صلح عادی اموال غیر منقول
- این سند در دفاتر اسناد رسمی تنظیم نمی‌شود
- ارائه سند صلح عادی اموال غیر منقول در مراجع قضایی برای اثبات مالکیت به تنهایی کافی نیست و باید به همراه سند دیگری مثل سند انتقال یا حکم دادگاه ارائه شود.
سند صلح رسمی اموال غیر منقول
- در دفاتر اسناد رسمی تنظیم می‌شود.
- کاملا وجه قانونی دارد و معتبر است و برای اثبات مالکیت به تنهایی کافی است.
در سند صلح اموال غیر منقول چه مواردی ذکر می‌شود؟
- مشخصات کامل و دقیق مصالح و مصالح‌له
- مشخصات کامل ملک مورد نظر (مشخصاتی مثل پلاک ثبتی، آدرس، مساحت)
- حتما عبارت (صلح بلاعوض) قید شود
- امضا و مهر طرفین
- شرایط و تهعدات طرفین بصورت اختیاری می‌تواند نوشته شود
نکات مهم درباره سند صلح اموال غیر منقول
- سند صلح پس از امضا طرفین قطعی است و غیر قابل رجوع است
- مصالح حق رجوع از صلح را ندارد، مگر در مواردی که قانون مدنی پیش‌بینی کرده باشد
- صلح پس از اطلاع به اداره ثبت اسناد و املاک و صدور سند رسمی آن، وجه قانونی و معتبر می‌گیرد
- پیشنها می‌دهیم برای تنظیم سند صلح اموال غیر منقول از یک وکیل یا مشاور حقوقی کمک بگیرید
وکالت فروش سند اموال غیر منقول
سند اموال غیر منقول سندی رسمی است که برای انتقال مالکیت دارایی غير‌منقول در اداره ثبت اسناد و املاک، دفاتر اسناد
رسمی، تنظیم و صادر می‌شود.این سند قابل استناد و معتبر است.
طبق ماده 656 قانون مدنی عقد وکالت به معنای بستن قرارداد بین دو طرف است که یک نفر طرف دیگر را نایب خود در انجام اعمال حقوقی قرار می‌دهد.
وکالت فروش سند اموال غير‌منقول به وکیل اجازه دخل و تصرف و تصمیم‌گیری درباره فروش دارایی‌های غير‌منقول را می‌دهد. سند وکالت فروش به صورت بلاعزل یا با حق عزل صادر می‌شود. درصورتی که وکالت فروش را بلاعزل داده باشید شما اختیاری در عزل کردن وکیل ندارید و برای عزل دو راه دارید
- با توافق وکیل سند وکالت فروش اموال غير منقول را فسخ کنید.
- قبل از هر اقدامی از طرف وکیل، شما اقدام به انتقال ملک به شخص دیگری کنید.
پیشنهاد می کنیم مقاله تفاوت اموال و دارایی ثابت را حتما مطالعه نمایید.
حقوق مرتبط با اموال غیر منقول چیست؟
اگر شخصی دارای اموال غير‌منقول باشد از حقوق زیر برخوردار است. این شامل:
حق وصول اجاره
مالک ملک از نظر قانونی واجد شرایط دریافت اجاره ملک مورد نظر است.
حق کشتی
این به حق مقامات برای نگهداری یک کشتی بر روی یک بدنه آبی، به منظور حمل و نقل افراد و وسایل نقلیه از طریق آن، در ازای پرداخت، اشاره دارد. یک کشتی همچنین می تواند ادامه یک بزرگراه از یک طرف هر آب به طرف دیگر باشد.
حق تقدم
یک زمین خاص ممکن است عمومی یا خصوصی باشد و تجاوز به آن ممکن است از نظر قانونی تخلف محسوب شود.
پیشنهاد می کنیم مقاله حسابداری اموال و دارایی ثابت را حتما مطالعه نمایید.
ملاحظات اضافی
علیرغم اینکه مال غير‌منقول بدون رضایت مالک قابل تغییر نیست، اما در شرایط خاصی مانند عدم پرداخت رهن، قابل توقیف است. کلیه قوانین قانونی از جمله مالیات بر اموال غير منقول اعمال می شود.
سوالات متداول:
1- اموال غیر منقول چیست؟
اموال غير منقول معمولاً به عنوان املاک و مستغلات شناخته می شود – یک خانه مسکونی، یک انبار، یک واحد تولیدی یا یک کارخانه. به گیاهان یا درختانی که به زمین چسبیده اند، اموال غير‌منقول گفته می شود. در صورت وجود املاک، مشمول قوانین قانونی و همچنین مالیات هستند.
2- انواع اموال غير‌منقول کدامند؟
دارایی غير‌منقول ذاتی
اموال غير منقول بواسطه عمل انسان
اموالی که در حکم اموال غير منقول هستند
اموال تابع دارایی غير منقول
4 نظر در “اموال غير‌منقول چيست؟”
سلام وقت بخیر. بسیار عالی توضیح دادین
نخلستان و محصولات آن جزو اموال منقول است یا غیر منقول؟
سلام. خواهش میکنم. خوشحالیم مطلب مفید بوده
نخلستان به عنوان زمینی که حاصل چندین هزار نفر نخل است و قابلیت جابجایی بدون آسب دیدن ندارد اموال غیر منقول محسوب می شود ولی محصولات این نخلستان مثل خرما به عنوان اموال منقول شناخته می‌شود.
بخش جدول لیست اموال منقول و غیر منقول را از همین مقاله اموال غیر منقول چیست مطالعه کنید
سلام وقت بخیر
مالیات اموال غیر منقول چگونه محاسبه می شود؟
سلام وقت شما بخیر
اموال غیر منقول هم شامل مالیات می شوند. مالیات بر ارث اموال غیرمنقول برای املاک مسکونی 7.5% و برای اموال تجاری 3% است.