اهمیت بازرسی کالا در صادرات و واردات

در فرآیند خرید و فروش کالا در سطح بین‌المللی اطمینان از کیفیت و انطباق کالای خریداری شده با استانداردهای تعریف شده از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. در این راستا شرکت‌های بازرسی کالا تاسیس شدند که وظیفه نمونه‌برداری و بررسی فنی و کیفی کالا براساس استاندارهای داخلی و بین‌المللی را دارند. با تایید شرکت‌های بازرسی و دریافت گواهی بازرسی کالا خریدار با اطمینان و نوعی ضمانت، کالای تجاری خود را خریداری می‌کند.

چرا بازرسی کالا مهم است؟

فرآیند بازرسی کالا مجموعه فعالیت‌ها و عملیاتی را دربرمی‌گیرد که کالا را براساس استانداردهای کیفی و فنی، قبل، حین و بعد از تولید مورد بررسی قرار می‌دهد. بازرسی کالا از آن جهت اهمیت دارد و مهم است که ریسک‌های خرید کالا و خدمات بی کیفیت را کاهش داده و تضمینی بر اصالت و کیفیت کالای صادراتی و وارداتی است و باعث بهبود فرآیند تولید می‌شود.

شباهت و تفاوت بازرسی کالا و کنترل کیفیت کالا

شباهت: هردو فرآیند بازرسی کالا و کیفیت کالا به هم مرتبط هستند و بر روی کالا تمرکز دارند و برای اطمینان از کیفیت کالا و محصولات به کار می‌روند.

تفاوت : بازرسی کالا بر روی محصول نهایی انجام می‌گیرد و هدف از بازرسی، تایید انطباق کالای تولید شده با استانداردهای تعریف شده است ولی کنترل کیفیت بر فرآیند تولید نظارت دارد و فعالیت‌هایی نظیر برنامه‌ریزی کیفی، بازرسی و آزمایشگاه شامل می‌شود. هدف کنترل کیفیت، پیشگیری از نقص و بهبود کیفی محصولات و کالا است.

جدول تفاوت بازرسی کالا با کنترل کیفیت کالا

انواع بازرسی کالا

• بازرسی پیش از حمل (PSI)

بازرسی چشمی یا قبل از حمل در حوزه‌های کیفیت، کمیت، بسته‌بندی و بارگیری انجام می‌شود. بازرسی پیش از حمل به درخواست خردیدار برای جلوگیری از هرگونه کلاهبرداری و تخلف انجام می‌گیرد. این نوع بازرسی کالا بصورت چشمی و بررسی ظاهری و و فیزیکی کالا است و مورد پذیرش سازمان استاندارد نیست.

• بازرسی حین تولید (DPI)

  

گاهی لازم است برای اطمینان از کیفیت کالا یک قطعه یا مواد اولیه در فرآیند تولید مورد بررسی قرار گیرد که بازرسی حین تولید گفته می‌شود.در بازرسی حین تولید یک نماینده از طرف خریدار در محل فروشنده حاضر میشود. این بازرسی نسبت به دیگر انواع بازرسی کالا دستمزد و هزینه بیشتری دارد و بیشتر برای تولید لوازم آرایشی، مواد غذایی و ماشین‌آلات و تجهیزات به‌کار می‌رود.

• بازرسی قیمت

موسسات مالی و بانک‌ها برای جلوگیری از سواستفاده از وام‌های کم‌بهره و یا دریافت ارز با قیمت‌ پایین، بازرسی قیمت را درخواست می‌کنند و هزینه این بازرسی برعهده خریدار است. بازرسی قیمت، قیمت محصول و واقعی بودن آن را مورد بررسی و ارزیابی قرار می‌دهد.

• بازرسی اصالت فروشنده

بازرسی اصالت فروشنده که توسط شرکت‌های بازرسی انجام می‌گیرد در واقع نوعی منبع یابی و بررسی اصالت فروشنده و توانایی او در انجام تعهدات است.

• بازرسی استاندارد اجباری

سازمان ملی استاندارد هر سال لیست کالاهایی که باید بازرسی شوند و استاندارد لازم را داشته باشند منتشر می‌کند. اگر کالاهای وارداتی در این لیست باشند نیاز به بازرسی اجباری استاندارد دارند تا بعد نمونه برداری و تست، اظهارنامه و گواهی بازرسی به سازمان ملی استاندارد جهت صدور گواهی انطباق ارائه شود.

تکنولوژی‌های مورد استفاده در بازرسی کالا

• دوربین‌های حرارتی و تصویر برداری برای شناسایی و تشخیص عیوب غیرقابل رویت در کالاها. بیشتر برای بازرسی کالاهای الکترونیکی و ماشین‌آلات استفاده می‌شود
• دستگاه‌های اتوماتیک که برای بازرسی کالا از روش‌های تصویربرداری، ابزار دقیق و غیره استفاده می‌کنند و عیوب کالا را به صورت خودکار شناسایی می‌کنند. برای بازرسی خودکار دستگاه‌ها و ماشین‌آلات بزرگ قابل استفاده است.
• ربات‌های هوشند به کمک هوش مصنوعی عیوب و نقص را به طور دقیق شناسایی می‌کنند.
• فناوری بلاک‌چین یک سیستم تضمین کیفیت برای کالاها ایجاد می‌کند.

مزیت‌های ارزیابی و بازرسی کالا

• کاهش هزینه‌های بازگشت و تعمیر کالا در صورت نیاز
• بهبود کیفیت کالا در مراحل تولید و محصول نهایی
• افزایش اعتماد و رضایت مشتری
• عدم دریافت کالای معیوب و کاهش ضرر مالی
• دسترسی به اطلاعات دقیقی در مورد کالا
• تسریع روند ترخیص کالا
• پیش‌بینی زمان‌های تاخیر در تولید و تحویل کالا
• اطمینان از کیفیت محصول

اسناد و مدارک مورد نیاز در بازرسی کالا

• اظهارنامه تولید کننده (MD: Manufacture Declaration – SD: Supplier Declaration)
• گواهی مبدا که توسط اتاق بازرگانی صادر شده
• اظهارنامه انطباق واردکننده کالا و فرم تعهد
• تاییدیه انطباق (VOC: Verification of Conformity)
• گواهی انطباق و مجوز ترخیص (COC: Certificate of Conformity)
• گواهی کیفیت، کمیت و بسته‌بندی کالا (CQQP: Certificate of quality, quantity and packaging)
• گواهینامه ثبت کالا (COR: Certificate of Registration)
• گواهینامه بازرسی (COI: Certification of Inspection)
• نتایج آزمایشگاه (TR: Test Report)
• گواهی تایید قیمت (CFR)

وظایف شرکت‌های بازرسی کالا

فرآیند بازرسی کالا توسط شخص یا شرکت‌های بازرسی انجام می‌گیرید. شرکت‌های بازرسی برمبنای اطلاعات فیزیکی، کمی و کیفی که خریدار در اختیار آنها قرار داده، کالای وارداتی را مورد بررسی و ارزیابی قرار می‌دهند. در زیر به برخی از وظایف شرکت‌های بازرسی کالا را اشاره می‌کنیم

• بررسی صلاحیت و توانایی فروشنده یا صادر کننده کالا
• ارزیابی و بررسی کیفی کالا جهت تطابق با سفارش صورت گرفته
• ارزیابی کمی کالا و تطابق با میزان سفارش داده شده
• اطمینان از نو بودن کالا با بررسی ساخت سال کالا
• تایید کشور سازنده کالا
• بررسی و تایید بسته‌بندی کالا
• تایید وسیله حمل

شرکت‌های بازرسی پس از بررسی و ارزیابی کمی و کیفی کالا و تطابق با استانداردهای مشخص شده، گواهی‌نامه و تاییدیه‌های کالا را صارد می‌کنند.

انواع گواهینامه‌های بازرسی کالا

• گواهی بازرسی کمی و کیفی (Certificate Of Inspection)
• گواهینامه بازرسی پیش از حمل (Pre Shipment Inspection)
• گواهی بازرسی ظاهری (Visual Inspection Certificate)
• تاییدیه تعیین ارزش (Peice Value Certificate)
• موید نامه (Certificate of Letter)
• گواهی رضایت مشتری (Customer Satisfaction Certificate)
• گواهینامه بازرسی ماهیت کالا (Standard Industrial Classification)
• گواهی راه‌اندازی (Commissioning Certificate)
• گواهی بسته‌بندی (Packing List)
• گواهی‌های آزمایشگاه (Test Report)
• گواهی انطباق کیفیت کالا (Verification Of Conformity)

گواهی تست ریپورت چیست؟

تست ریپورت بررسی و آنالیز فنی کالاها و محصولاتی است که برای محیط زیست وانسان می‌تواند خطرآفرین باشد. حمل و ترخیص کالاهایی نظیر مواد شیمیایی، پودر، مایعات نیاز به گواهی تست ریپورت دارند.

کلام آخر

بازرسی کالا یکی از مراحل مهم در روند صادارت و واردات کالا است. این فرایند توسط شرکت‌های بازرسی به کمک تکنولوژی‌های مختلف انجام می‌شود و کالا را قبل، حین و بعد از تولید مورد بررسی قرار می‌دهند تا خریدار از کیفیت وانطباق کالای خریداری شده با استانداردهای تعریف شده مطمئن شود.