حسابداری شرکتهای بازرگانی
هدف هر سازمان تجاری و بازرگانی کسب سود و درآمد است. حسابداری شرکتهای بازرگانی که سود و زیان بنگاههای اقتصادی کوچک و بزرگ را محاسبه میکند شامل فعالیت هایی از قیبل بررسی، طبقهبندی، پردازش و ثبت اسناد مالی در معاملات تجاری است.
فعالیت های بازرگانی بسیار گستردهاند و حسابداری شرکتهای بازرگانی نیاز به وجود حسابداره خبره و آشنا با امور بازرگانی و مالی و همچنین استفاده از سیستم های نرمافزاری مالی و حسابداری دارد.
در این مقاله به تعریف فرآیند بازرگانی، حسابداری شرکتهای بازرگانی، وظایف حسابدار شرکت بازگانی، انواع حسابها و صورتهای مالی بازرگانی میپردازیم.
فرآیند بازرگانی چیست؟
مجموعه فعالیتهای مبادله کالا و خدمات از مرحله تولید تا رسیدن به دست مشتری یا مصرف کننده نهایی را بازرگانی میگویند. فرآیند بازرگانی که یک فرآیند پیچیده و چند مرحله ای است شامل مراحل زیر میشود:
- تامین (شناسایی نیاز بازار، انتخاب منابع، مذاکره و انعقاد قرارداد)
- لجستیک (حمل و نقل ، انبارداری، بیمه)
- بازاریابی و فروش (تبلیغات، فروش)
- خدمات پس از فروش (گارانتی)
- امور مالی (دریافت و پرداخت وجوه، حسابداری و گزارشگیری)
شرکت بازرگانی چیست؟
شرکت بازرگانی در واقع واسطه بین تولیدکننده و مصرف کننده نهایی هستند که با هدف کسب سود کالا و خدماتی را بدون اینکه در تولید آن نقش داشته باشد خریده و وارد کرده و بدون هیچ تغییری روانه بازار میکند. با این تعریف حتی خردهفروشان بازار هم زیرمجموعه
انواع شرکت های بازرگانی:
- شرکت سهامی
- شرکت تضامنی
- شرکت با مسئولیت محدود
- شرکت مختلط سهامی
- شرکت مختلط غیر سهامی
- شرکت نسبی
- شرکت تعاونی تولید و مصرف
در شرکتهای بازرگانی تمام فعالیتهای تجاری و مبادله کالا مانند صادرات، واردات، توزیع و فروش کالا و خدمات نوعی فعالیت بازرگانی محسوب میشوند و در این شرکتها روشهای متفاوتی برای خریدوفروش کالا وجود دارد و همیشه این عملیات بهصورت تماماً نقد انجام نمیشود. برخی شرکتها خریدوفروش نقد و نسیه و یا اعتباری را در دستور کار خود دارند. به همین دلیل حسابداری در این شرکتهای بازرگانی فرایندی نسبتاً پیچیده و بسیار مهم است.
حسابداری بازرگانی چیست؟
همانطور که در بالا گفتیم شرکتهای بازرگانی فعالیتهای خرید و فروش کالای وارداتی یا داخلی را با هدف کسب سود انجام میدهند و واحد حسابداری شرکتهای بازرگانی با ثبت صورتهای مالی در طول سال مثل حساب خرید، حساب برگشت از خرید، حساب فروش و حساب برگشت از فروش ، صورت سود وزیان، ترازنامه، گردش وجوه نقد، سود و زیان جامع و غیره به بررسی میزان دارایی، بدهی و سود شرکت بازرگانی میپردازد. حسابداری بازرگانی یک سیستم رسیدگی به امور مالی است که سود و زیان شرکت را ثبت میکند. در این سیستم قیمت تمام شده کالای خریداری شده، قیمت تمام شده کالای فروش رفته، میزان موجودی و فروش باید بهصورت شفاف در دسترس و قابلبررسی باشد.
مواردی که حسابداری بازرگانی آنها را ثبت میکند:
- اسناد خریدوفروش
- صورتحساب سود و زیان
- انواع صورتحسابهای مالی
- ترازنامه
- صورت گردش نقدینگی
- ثبت تمام امور مالی شرکت
در سیستمهای حسابداری بازرگانی دو نوع ثبت وجود دارد:
- سیستم ثبت ادواری: در این سیستم موجودی انبار و بهای کالا روزانه، ماهانه و…ثبت نمیگردد. در پایان سال مالی بر اساس روش گردش بهای تمام شده، کالا شمارش و بهای آن بهعنوان موجودی پایان دوره و ابتدای دوره سال جدید ثبت میشود.
- سیستم ثبت دائمی: در هر فرایند خریدوفروش کالا، حساب به شکل بدهکار و بستانکار ثبت و بهای آن محاسبه میشود. با این روش هر تغییری در انبار از جمله خرید، فروش و یا برگشت مجدد کالا دقیقاً ثبت شده و قابل رسیدگی است.
چرخه حسابداری شرکتهای بازرگانی
حسابداری شرکتهای بازرگانی برای ثبت اطلاعات مالی و حسابداری خود، یک چرخه 5 مرحله ای به شرح زیر طی میکنند:
- تهیه و آمادهسازی صورتحساب سود و زیان
- آمادهسازی ترازنامه
- ایجاد صورت گردش وجه نقد
- آماده سازی صورت سود و زیان جامع
- بررسی و کنترل یادداشتهای پیوست
حسابدار بازرگانی کیست؟
در شرکتهای بازرگانی افرادی شاغل هستند که به آنها حسابدار شرکت بازرگانی میگویند. حسابداران وظیفه دارند تا امور حسابداری شرکت را انجام دهند. انجام امور حسابداری به دلیل حجم زیاد و نیاز بهدقت در محاسبات، بهوسیله نرمافزار حسابداری بازرگانی صورت میگیرد.
حسابدار شرکت بازرگانی چه وظایفی دارد؟
هر حسابدار شرکت بازرگانی مجموعه فعالیتها و وظایفی را انجام میدهد تا بتواند میزان سود وزیان فعالیت بازرگانی مورد نظر را بسنجد و در اختیار مدیران جهت تصمصمگیریهای کلان شرکت قرار دهد.
بخشی از وظایف و فعالیت حسابداران شرکتهای بازرگانی عمومی است و همه حسابداران بازرگانی موظف به انجام آن هستند و بخشی از وظایف حسابداران بازرگانی تخصصی است و به نوع فعالیت و حرفه شرکت بازرگانی بستگی دارد
وظایف عمومی حسابدار شرکتهای بازرگانی
- ثبت و ضبط اسناد حسابداری
- تهیه صورتهای مالی بصورت دو.رهای (ماهانه، فصلی، سالانه)
- محاسبه مالیات
- ارائه گزارشات مالی
- انجام امور بانکی
- انجام مکاتبات مربوط به امور مالی شرکت
- آشنایی با قوانین بیمه، مالیات و کار
وظایف تخصصی حسابدار شرکتهای بازرگانی
- محاسبه بهای تمام شده کالای فروخته شده
- تنظیم و تهیه صورتهای مالی از جمله (صورت اطلاعات مالی، دارایی، بدهیها و غیره)
- تهیه صورت سود و زیان شرکت بازرگانی
- آماده سازی صورت وضعیت مالی شامل (داراییها، بدهیها، حقوق صاحبان سهام)
- صورت گردش وجوه نقد
- محاسبه سود و زیان واردات و صادرات شرکت
- محاسبه ارزش افزاوده
- انجام امور ارز و اعتبارات اسنادی
مهارت های لازم برای حسابداری شرکتهای بازرگانی
- شناخت و تسلط به اصول حسابداری
- آشنایی با قوانین و مقررات مالی
- داشتن مهارت و دانش کافی در استفاده از نرمافزارهای حسابداری و مالی
- دقت ونظم
- توانایی تجزیه و تحلیل اطلاعات مالی
پیشنهاد می کنیم از صفحه نرم افزار بازرگانی داخلی حتما دیدن فرمایید.
نرم افزار ERP تحت وب پارسان یک سامانه جامع برای رفع تمامی نیازهای سازمان شما در حوزه ی نرم افزار ERP می باشد. برای کسب اطلاعات بیشتر و دموی رایگان نرم افزار اینجا کلیک کنید
انواع حساب در حسابداری شرکت های بازرگانی
حسابداری شرکت های بازرگانی، حساب خریدوفروش هرکدام دو نوع است.
حسابهای خرید:
- حساب خرید: این حساب مبلغ کالاهای خریداری شده در طول سال مالی را ثبت میکند و با هر خرید ثبت بدهکار انجام میدهد. پس در دسته بدهکاران قرار میگیرد.
- حساب برگشت از خرید: برخی اوقات مشتری کالا را باز میگرداند (به دلایلی مثل انصراف از خرید یا معیوب بودن کالا)، یا برای کسب رضایت از مشتری به او تخفیف میدهند؛ در این شرایط حساب در گروه برگشت از خرید ثبت شده و بهصورت بستانکار محاسبه میشود.
حسابهای فروش:
- حساب فروش: درآمدهایی که از محل فروش کالاها به دست می آید در دسته بستانکار ثبت می شود.
- حساب برگشت از فروش: وقتی کالای فروخته شده به هر دلیلی بازگشت داده می شود، فروش کالا در قسمت بدهکار و حساب های دریافتی تجاری در قسمت بستانکار ثبت می شوند.
پیشنهاد می کنیم مقاله انبارگردانی چیست را نیز حتما مطالعه کنید.
پرکاربردترین صورتهای مالی در حسابداریهای شرکتهای بازرگانی
- صورت سود و زیان
در صورت سود و زیان شرکت ، مجموعهای از گزارشات و اطلاعات فروش خالص، مقدار سود و زیان خالص، مقدار سود و زیان ناخالص، هزینه عملیاتی، بهای تمام شده کالاهای فروش رفته درج میشود.
گزارش صورت سود و زیان شرکتهای بازرگانی تمام هزینهها و درآمدهای شرکت را نشان میدهد.
- صورت مالی ترازنامه
ترازنامه، صورت وضعیت مالی درباره سرمایهها، داراییها و بدهیهای شرکت را ارائه میدهد. در صورت مالی ترازنامه به ترتیب داراییهای جاری، داراییهای غیرجاری، بدهیهای جاری و بدهیهای بلندمدت ثبت میشود.
- گردش وجوه نقد
گردش نقدینگی در شرکتهای بازرگانی به این صورت است که مثلا یک دوره سه ماهه را درنظر میگیرند که چهار بار در سال گزارش وجوه نقد باید تهیه شود. در بازه زمانی مشخص شده تمام نقدینگی که در حسابهای شرکت جریان داشته است محاسبه میشود
گزارش وجوه نقدینگی در حسابداری شرکتهای بازرگانی اهمیت بالایی دارد و نشان میدهد بیشترین گردش مالی شرکت در کدام بخش تجارت بوده و میزان بدهیها چه میزان است؟ چه فرصتهای سرمایهگذاری برای ورود به جریان گردش نقدینگی وجود دارد؟
کدینگ حسابداری بازرگانی چیست؟
فرایندی است که طبق آن حسابها از اصلی به فرعی طبقهبندی میشوند تا عملیات حسابداری مکانیزه شود. در کدینگ، باتوجهبه استاندارد حسابداری، حسابها باتوجهبه نوع و حجم عملیات در سطوح متفاوتی طبقهبندی میشوند.
در نرمافزارهای حسابداری معمولاً کدینگ از پیش تعریف شدهای وجود دارد که حسابداران بنا به نیاز شرکت آن را تغییر میدهند.
به طور معمول کدینگ شمال موارد زیر است:
- گروه ۱: داراییهای جاری
- گروه ۲: داراییهای غیرجاری
- گروه ۳: بدهیهای جاری
- گروه ۴:بدهیهای بلندمدت
- گروه ۵: حقوق صاحبان سهام
- گروه ۶: درآمدها
- گروه ۷:بهای تمامشدهی کالای فروش رفته و خدمات ارائه شده
- گروه ۸: هزینهها
- گروه ۹: سایر
استانداردهای حسابداری بازرگانی
استاندارهای حسابداری بازرگانی شامل قوانینی میشود که بهموجب آن نحوه ارائه صورتهای مالی، ترازنامه، سود و زیان، جریان وجوه نقد و … در چارچوب خاصی باید ارائه شود.
در مجموع ۳۳ استاندارد حسابداری وجود دارد که حسابداری بازرگانی نیز شامل آن است. این اصول و قوانین توسط کمیته تدوین استانداردهای حسابداری تدوین شده است و همه حسابداران ملزم به رعایت آن هستند.
نرم افزار حسابداری بازرگانی چیست؟
حسابداران با استفاده از نرمافزار حسابداری بازرگانی امور مالی شرکتهای بازرگانی را انجام میدهند. انجام این امور بهصورت دستی کاری سخت، طاقتفرسا، زمانبر و با احتمال خطای زیاد است. اما یک نرمافزار حسابداری بهراحتی میتواند این کار را انجام دهد و هیچ خطایی در آن صورت نگیرد.
ویژگیهای نرمافزار حسابداری بازرگانی:
- تهیه گزارشهای مالی در قالب دلخواه
- صدور اسناد ورودی و خروجی کالاها از انبار
- دریافت و ثبت اطلاعات برنامههای کاری شرکت
- سازماندهی اطلاعات
- قابلیت صدور چک برای چند حساب
- کدینگ کالاها بر اساس طبقهبندی از پیش صورتگرفته
- ارائه گزارشهای ماهانه، فصلی و سالانه در قالب ریالی و ارزی
- قابلیت ارائه موجودی انبار، حسابها و صندوق بهصورت همزمان